Seksueel kindermisbruik kan ertoe leiden dat kinderen vermist raken. 8 op de 10 seksueel misbruikte kinderen wordt misbruikt door iemand die ze vertrouwen. Als het misbruik thuis of in een andere vertrouwde omgeving plaatsvindt, kunnen kinderen weglopen. Dit kan hen in andere gevaarlijke situaties, of nog groter gevaar brengen, zoals bij diefstal of inbraak om in hun levensonderhoud te voorzien.
Op de Internationale Dag van Vermiste Kinderen, 25 mei, richten we ons op preventie. Kinderen kunnen weglopen en vermist raken als gevolg van misbruik in hun vertrouwde omgeving. Seksueel kindermisbruik komt nog steeds veel voor in Europa, en treft ongeveer 1 op de 5 kinderen. 8 van de 10 seksueel misbruikte kinderen worden misbruikt door iemand die ze kennen en vertrouwen, zoals familieleden, vrienden of vertrouwde volwassenen binnen hun gemeenschap. *
De gevolgen van seksueel misbruik binnen de vertrouwenskring van een kind kunnen er vaak toe leiden dat kinderen vermist raken. Thuis of een andere vertrouwde omgeving kan ondraaglijk worden, waardoor kinderen weglopen. Ingrijpen bij seksueel misbruik van kinderen, vooral wanneer het plaatsvindt in een vertrouwde omgeving, kan kinderen beschermen.
Het herkennen van signalen die mogelijk wijzen op seksueel kindermisbruik maakt ingrijpen mogelijk. Door in te grijpen kan verder misbruik een halt worden toegeroepen. Het kan kinderen een veilige omgeving bieden, weg van het misbruik. Dit beschermt hen en kan voorkomen dat ze weglopen, vermist raken en mogelijk weer slachtoffer worden.
Hoe herken je signalen die mogelijk wijzen op seksueel kindermisbruik, zodat je kunt ingrijpen? Misbruik is meestal verborgen, maar de signalen zijn dat vaak niet. De signalen die hier genoemd worden kunnen een aanwijzing zijn dat een kind seksueel wordt misbruikt, maar zijn geen onomstotelijk bewijs. **
Kinderen kunnen bepaalde personen, plaatsen of situaties actief vermijden. Ze kunnen ook ongewone of nieuwe angsten vertonen, bijvoorbeeld om aangeraakt te worden, om alleen met iemand te zijn, of om op bepaalde plaatsen te zijn.
Kinderen kunnen signalen van psychische aandoeningen vertonen, zoals boulimia of anorexia, maar ook tekenen van zelfbeschadiging tonen. Gewoonten, zoals eten en persoonlijke hygiëne, kunnen veranderen. Kinderen kunnen hun kledingstijl veranderen, bijvoorbeeld om hun geslacht te verbergen.
Kinderen kunnen ongewoon agressief, teruggetrokken of aanhankelijk worden. Ze kunnen ook problemen krijgen met slapen, regelmatig nachtmerries hebben of weer gaan bedplassen.
Kinderen kunnen suggereren dat hen iets moeilijks overkomt door subtiele hints te geven of vage opmerkingen te maken over geheimen, gedrag van volwassenen of vreemde spelletjes.
Fysieke indicatoren kunnen pijn, roodheid, zwelling of afscheiding zijn. Andere tekenen kunnen bestaan uit seksueel overdraagbare aandoeningen, pijn en ongemak, vooral bij het toiletgebruik, en zwangerschap.
Misbruikte kinderen kunnen expliciete taal gebruiken of kennis vertonen die ongepast is voor hun leeftijd. Hun activiteiten, verhalen of kunstwerken kunnen seksuele thema’s bevatten die niet bij hun ontwikkelingsleeftijd passen.
Kinderen kunnen moeite hebben met school, zich moeilijk concentreren, minder vaak naar school gaan en slechtere cijfers halen. Ze kunnen ook moeite hebben met sociale interactie met leeftijdsgenoten, afgeleid lijken en moeite hebben met het geheugen.
Als verzorger is het belangrijk ervoor te zorgen dat een kind zich veilig voelt om te praten over iets wat hem of haar is overkomen. Leer kinderen zich uit te spreken en neem hun zorgen serieus. Hier lees je hoe je een veilige omgeving kan creëren. ***
Help kinderen het verschil te begrijpen tussen goede, leuke verrassingen en schadelijke of vervelende geheimen.
Kinderen zijn nooit verantwoordelijk om zichzelf te beschermen tegen misbruik, maar hen ‘nee’ leren zeggen kan hen helpen om voor zichzelf op te komen.
Neem wat je kind zegt serieus en stel hem of haar gerust dat hij of zij er goed aan heeft gedaan om het te vertellen.
Leg kinderen uit dat hun lichaam alleen van hen is en dat niemand eraan mag komen, ernaar mag kijken of er foto’s van mag maken, vooral niet van hun geslachtsdelen. Het is belangrijk om uitzonderingen te beschrijven, zoals een bezoek aan de huisarts of het ziekenhuis.
Wanneer je de signalen van mogelijk kindermisbruik hebt gespot en je vermoedt dat er seksueel kindermisbruik plaatsvindt, kun je hulp zoeken. Je kunt contact opnemen met de politie, en hier kun je vinden met wie je contact can opnemen voor advies in jouw land.
* Council of Europe: Human Rights Channel; Council of Europe: “The Council of the European Union gives the final green light to the prolongation of a child sexual abuse protection measure”; European Parliament: Combating child sexual abuse.; EU Council: Prevention of online child sexual abuse; UNICEF: Action to End Child Sexual Abuse and Exploitation
** National Health Service; Australian National Office for Child Safety, Bravehearts
*** Raising Children AU