ΦΙΛΟΣ Ή ΕΧΘΡΟΣ;
ΦΙΛΟΣ Ή ΕΧΘΡΟΣ;
Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών μπορεί να οδηγήσει στην τραγική εξαφάνιση παιδιών. Οκτώ στα δέκα σεξουαλικά κακοποιημένα παιδιά προδίδονται από κάποιον που εμπιστεύονται. Όταν η κακοποίηση συμβαίνει στο σπίτι ή σε άλλο έμπιστο περιβάλλον, τα παιδιά μπορεί να το σκάσουν. Αυτό μπορεί δυνητικά να τα θέσει σε άλλους, ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους, όπως η κλοπή καταστημάτων, η διάρρηξη ή η ληστεία για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην.
ΔΕΝ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΞΕΝΟΥΣ
Την Παγκόσμια Ημέρα για τα Εξαφανισμένα Παιδιά, στις 25 Μαΐου, εστιάζουμε στην πρόληψη. Τα παιδιά μπορεί να το σκάσουν και να εξαφανιστούν ως συνέπεια κακοποιητικών καταστάσεων στο περιβάλλον που εμπιστεύονται. Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών παραμένει ανησυχητικά συχνή στην Ευρώπη, επηρεάζοντας περίπου 1 στα 5 παιδιά. Οκτώ στα δέκα παιδιά που βιώνουν σεξουαλική κακοποίηση, γνωρίζουν τον θύτη τους, καθώς προέρχεται από τον ευρύτερο κύκλο της οικογένειας, τους στενούς συγγενείς, τους φίλους ή άλλους έμπιστους ενήλικες της κοινότητας τους. *
Οι συνέπειες της σεξουαλικής κακοποίησης ενός παιδιού από άτομο του κύκλου εμπιστοσύνης του μπορεί συχνά να οδηγήσουν στην εξαφάνιση του παιδιού. Η διαβίωση στο σπίτι, ή σε άλλα έμπιστα περιβάλλοντα μπορεί να γίνει δυσβάσταχτη, ωθώντας τα παιδιά να το σκάσουν. Η παρέμβαση στη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, ειδικά όταν συμβαίνει σε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης, μπορεί να προστατεύσει τα παιδιά.
Η αναγνώριση των στοιχείων που αποτελούν ενδείξεις για πιθανή σεξουαλική κακοποίηση παιδιών μας επιτρέπει να παρέμβουμε για να σταματήσει η περαιτέρω κακοποίηση. Μπορεί να προσφέρει στα παιδιά ένα ασφαλές περιβάλλον, χωρίς κακοποίηση. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά προστατεύονται και τα αποτρέπει από το να το σκάσουν, να εξαφανιστούν και ενδεχομένως να θυματοποιηθούν περαιτέρω.
ΕΝΤΟΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ
Πώς να αναγνωρίσετε τα σημάδια που αποτελούν ενδείξεις για πιθανή σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, προκειμένου να παρέμβετε; Η κακοποίηση μπορεί να είναι αθέατη, αλλά τα σημάδια της συχνά αποκαλύπτονται. Τα παρακάτω σημάδια μπορεί να θεωρηθούν ως ένδειξη πιθανής σεξουαλικής κακοποίησης, αλλά δεν αποτελούν οριστική απόδειξη. **
Τα ίδια τα παιδιά μπορεί να δίνουν στοιχεία ι βιώνουν κάτι δύσκολο, με υπονοούμενα ή αόριστα σχόλια για μυστικά, επιδεικνύοντας συμπεριφορά ενηλίκων ή ασυνήθιστα παιχνίδια.
Τα παιδιά μπορεί να εμφανίζουν σημάδια ψυχικών διαταραχών, όπως βουλιμία ή ανορεξία, καθώς και αυτοτραυματική συμπεριφορά. Συνήθειες, όπως η διατροφή και η προσωπική υγιεινή, μπορεί να αλλάξουν. Επίσης, τα παιδιά μπορεί να αλλάξουν το στυλ ένδυσής τους, για παράδειγμα να κρύψουν το φύλο τους.
Τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν πτώση της σχολικής τους επίδοσης, δείχνοντας δυσκολία συγκέντρωσης, άρνηση να πηγαίνουν στο σχολείο και χαμηλούς βαθμούς. Μπορεί επίσης να δυσκολεύονται στην κοινωνική αλληλεπίδραση με τους συνομηλίκους τους, να έχουν δυσκολία με τη μνήμη ή να αφαιρούνται συχνά.
Οι σωματικές ενδείξεις μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο, ερυθρότητα, πρήξιμο ή εκκρίσεις, καθώς και σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, δυσφορία, ειδικά κατά τη χρήση της τουαλέτας, και εγκυμοσύνη.
Τα κακοποιημένα παιδιά μπορεί να χρησιμοποιούν εκφράσεις ή να επιδεικνύουν γνώσεις που είναι ακατάλληλες για την ηλικία τους. Οι δραστηριότητές τους, οι ιστορίες ή τα έργα τέχνης τους μπορεί να αντικατοπτρίζουν σεξουαλικά θέματα που υπερβαίνουν την αναπτυξιακή τους ηλικία.
Τα παιδιά μπορεί να αποφεύγουν συγκεκριμένα άτομα, μέρη ή καταστάσεις. Μπορεί επίσης να παρουσιάζουν ασυνήθιστους ή νέους φόβους, για παράδειγμα όταν τα αγγίζουν, όταν βρίσκονται μόνα τους με κάποιον άλλο ή όταν βρίσκονται σε συγκεκριμένες τοποθεσίες.
Τα παιδιά μπορεί να γίνουν ιδιαιτέρως επιθετικά, αποτραβηγμένα ή προσκολλημένα. Μπορεί επίσης να αντιμετωπίζουν διαταραχές στον ύπνο, να βλέπουν τακτικά εφιάλτες ή να αρχίσουν να εμφανίζουν νυχτερινή ενούρηση.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΕΝΑΝ ΑΣΦΑΛΗ ΧΩΡΟ
Είναι σημαντικό ως φροντιστής να διασφαλίσετε ότι ένα παιδί αισθάνεται προστατευμένο να μιλήσει για κάτι που μπορεί να του έχει συμβεί. Παρακινήστε τα παιδιά να μιλήσουν ανοιχτά και λάβετε σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες τους. Δείτε πώς μπορείτε να βοηθήσετε στη δημιουργία ενός ασφαλούς πλαισίου. ***
Βοηθήστε τα παιδιά να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ των καλών εκπλήξεων και των επικίνδυνων μυστικών.
Η προστασία των ανηλίκων από την κακοποίηση δεν είναι ποτέ ευθύνη των ίδιων των παιδιών αλλά πρέπει να τα διδάξουμε να λένε «όχι» καθώς μπορεί να τα βοηθήσει να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.
Πάρτε στα σοβαρά αυτό που λέει το παιδί σας και διαβεβαιώστε το ότι έκανε το σωστό που μίλησέ ανοιχτά.
Εξηγήστε στα παιδιά ότι το σώμα τους ανήκει μόνο σε αυτά και ότι κανείς δεν μπορεί να αγγίξει, να κοιτάξει ή να τραβήξει φωτογραφίες, ειδικά, τα γεννητικά τους όργανα. Είναι σημαντικό να αναφέρετε με σαφήνεια τις εξαιρέσεις, όπως μια επίσκεψη στον γιατρό ή στο νοσοκομείο.
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΟΤΑΝ ΥΠΟΨΙΑΖΕΣΤΕ ΟΤΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΚΑΚΟΠΟΙΕΙΤΑΙ
Όταν εντοπίσετε σημάδια πιθανής σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και ταυτόχρονα υποψιάζεστε ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο, μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια. Μπορείτε να μάθετε εδώ με ποιον να επικοινωνήσετε στη χώρα σας.
Πηγές
* Council of Europe: Human Rights Channel; Council of Europe: “The Council of the European Union gives the final green light to the prolongation of a child sexual abuse protection measure”; European Parliament: Combating child sexual abuse; EU Council: Prevention of online child sexual abuse; UNICEF: Action to End Child Sexual Abuse and Exploitation
** National Health Service; Australian National Office for Child Safety, Bravehearts
*** Raising Children AU